Programma 2. Werk, inkomen en onderwijs

We stellen voor om in 2024 incidenteel met € 50.000 en vanaf 2025 structureel met € 30.000 te verlagen. De resultaten van het Meedoen is Belangrijk (MIB) budget van de afgelopen jaren en de huidige prognose laten een overschot zien. In de programmabegroting 2024-2027 hebben we al een deel van de financiële ruimte (€ 50.000) binnen het MIB budget ingezet ter dekking van het nieuwe beleidskader Armoede en Schulden. Op basis van de huidige inschattingen hebben we vanaf 2024 een structureel voordeel van € 50.000. Naast dit voordeel stellen we voor om vanaf 2025 de extra kosten van de vangnetregeling zwemlessen van € 20.000 structureel te dekken. De extra kosten zijn ontstaan door een toename van het aantal kinderen/tieners in Oss zonder zwemdiploma die gebruik maken van deze regeling (vanaf groep 7 basisschool tot 18 jaar). Het gaat met name om kinderen uit gezinnen met laag inkomen en/of een migratieachtergrond. Daarnaast zijn de kosten van energie en personeel van het zwembad toegenomen, waardoor de uitvoering van deze regeling ook duurder is geworden. Per saldo hebben we in 2024 een voordeel van € 50.000 en vanaf 2025 jaarlijks € 30.000.

We hebben lagere kosten van € 208.000 voor energietoeslag in 2024. Voor de uitvoering van energietoeslag tot 120% van het wettelijk minimum inkomen hebben we Rijksmiddelen ontvangen. Voor uitbreiding van de doelgroep naar 130% van het wettelijk minimum inkomen en studenten hebben we in 2022 en 2023 middelen uit de reserve bestaanszekerheid onttrokken en middelen voor 2024 gereserveerd. De uitvoering van energietoeslag liep tot april 2024. Voor het bekostigen van uitbreiding van de doelgroep hebben we € 208.000 minder nodig gehad dan verwacht.

We investeren de komende jaren in onderwijshuisvesting, inclusief de realisatie van de kinderopvang. Door vertraging van projecten hebben we lagere opbrengsten van kinderopvang in 2027 € 185.000, maar vanaf 2028 € 31.000 extra. De opbrengsten vanuit het Baken en De Eiber verschuiven van 2027 naar 2028. We begroten extra inkomsten in 2028 vanuit de huur kinderopvang Polderhof/Lockaert.

Het meerjaren investeringsplan is geactualiseerd, waarbij bedragen en/of planning zijn aangepast. Per saldo leidt dit voor voordelen in de eerste jaren en tot een structureel nadeel van € 84.000. Belangrijke mutaties zijn: - De uitvoering van kindcentrum de Eiber is verschoven van 2026 naar 2026-2027. Naast indexatie van de kosten is de investering verhoogd met € 300.000 toegevoegd voor de inrichting van de openbare ruimte. - De aanpassing van Kleurenbos/Evenaar is verschoven van 2024 naar 2024-2025. De investering is € 673.000 hoger. Bij de eerste uitwerking van het ontwerp is gebleken dat er meer aanpassingen nodig zijn in het gebouw (zowel bouwkundig als installaties). Daarnaast hebben we een extra opgave om taalklassen te huisvesten n.a.v. de opvanglocatie. - Voor aanpassingen De Wissel is de uitvoering verschoven van 2024 naar 2024-2025. - Voor Oss NW Polderhof/Lockaert is de uitvoering verschoven van 2025-2026 naar 2026-2027. Naast indexatie van de kosten, wordt er een voorbereidingskrediet voor het jaar 2024 beschikbaar gesteld. - Voor SBO Het Baken geldt een indexatie van de kosten en is de uitvoering verschoven van 2025-2026 naar 2026-2027.

We hebben in 2024 eenmalig lagere kosten van € 200.000 vanuit het participatiebudget. De huidige prognose 2024 van het participatiebudget laat een overschot zien. In de meicirculaire 2024 hebben we extra middelen voor nieuw begeleiding (beschut werken) ontvangen waarvan we een deel niet verwachten uit te geven (€ 140.000). Daarnaast zien we in 2024 financiële ruimte binnen het bestaande budget (€ 60.000).

We laten incidenteel € 392.505 ESF subsidie vrijvallen in 2024. De hoogte van de definitieve toekenning van ESF NINA REACT is € 1.025.505. In de programmabegroting 2024-2027 hebben we € 633.000 ESF middelen voor 2024 ingezet ten behoeve van het nieuwe beleidskader Armoede en Schulden. Door onderrealisatie van andere gemeenten en overrealisatie van de gemeente Oss, is de definitieve toekenning voor de gemeente Oss hoger uitgevallen dan begroot. De resterende middelen geven we niet meer uit in 2024 en vallen vrij.

We hebben hogere kosten van jaarlijks € 40.000 voor leerlingenvervoer. We zien de aantallen leerlingen dat gebruik maakt van het leerlingenvervoer stijgen, wat extra kosten met zich meebrengt. We zagen deze stijging afgelopen jaren ook al. Maar omdat we in 2022 en 2023 extra incidentele middelen vanuit het Rijk ontvingen voor leerlingenvervoer Oekraïne hadden we per saldo geen nadeel. Deze extra gelden ontvangen we vanaf 2024 niet meer. Dit maakt dat we nu een tekort in begroting hebben van € 40.000.

We laten het saldo van de reserve huisvestingskosten onderwijs van € 54.320 vrijvallen en heffen de reserve op. Dit betekent een voordeel in 2024 en een nadeel van € 26.000 in 2025 en 2026.

We verwachten in 2025 € 300.000 uit te geven aan uitkeringen van leefgelden voor de opvang van vluchtelingen. Dit bedrag betalen we uit de reserve Opvang vluchtelingen, die is gevuld met ontvangen Rijksgelden. Deze kosten zijn lastig te ramen omdat het verloop van de oorlog en het verloop in aantallen vluchtelingen niet te voorspellen is. We hebben als uitgangpunt de verwachte kosten 2024 genomen.

We hebben het meerjarige bestedingsplan van de reserve Bestaanszekerheid geactualiseerd. We verwachten in de periode 2024 tot en met 2027 afgerond € 2.020.000 uit te geven van de beschikbare € 2.881.000. In 2022 en 2023 hadden we een onttrekking voor het jaar 2024 geraamd van in totaal € 762.000. Daar bovenop verwachten we voor de periode 2024 tot en met 2027 nog € 1.258.000 te onttrekken. Het bedrag van € 1.258.000 is als volgt opgebouwd: - € 745.000 voor de crisisaanpak en extra inzet voor bedrijfsvoering. We zetten middelen in als gevolg van bestandstijging (Inkomen) en een toename binnen de doelgroep Jongeren (Werk). Daarnaast zetten we middelen in voor extra inzet vanuit bedrijfsvoering. De uitgaven hebben betrekking op inzet van extra mensen/inhuur voor de periode 2024 tot en met 2026. - € 190.000 voor het vergroten (verhogen van inkomensgrens naar 130%) van de doelgroep van de energietoeslag. De regeling liep tot 1 april 2024. - € 127.000 voor gemeentelijk schuldenbeleid. De middelen zetten we in voor preventie en het verbeteren van communicatie van schuldhulpverlening. - € 120.000 voor de uitvoering van het project Processen Sociaal Domein. Dit project is in 2023 gestart en hangt nauw samen met de invoering van het Regiesysteem binnen het Sociaal Domein. Een groot deel van de processen wordt in 2024 beschreven. De middelen zijn vanuit de jaarrekening 2023 hiervoor beschikbaar gesteld. - € 64.000 voor inburgering. Het betreft uitvoeringsbudget en budget voor kosten van einde lening inburgeringsplichtig (ELIP). De middelen zijn vanuit het Rijk hiervoor beschikbaar gesteld. - € 30.000 voor het teamontwikkelingstraject. In 2024 hebben we afgerond € 104.000 vanuit de reserve vrij laten vallen: € 75.000 voor het project AJOSS (Aanpak Jongeren met schulden in Oss) en € 29.428 middelen voor de pilot Digitaal samenwerkplan ten behoeve van de Samenwerkwijze. De resterende middelen van afgerond € 757.000 bestaan uit € 342.000 rijksmiddelen voor de uitvoering van inburgering en ELIP’s kosten, € 393.000 betreft resterende crisismiddelen (TOZO en TONK middelen) en € 21.000 resterende middelen voor gemeentelijk schuldenbeleid. Als het Rijk nog met extra middelen voor de uitvoering van inburgering komt, dan zal een deel van de inburgeringsmiddelen in de reserve vrijvallen. Voor de resterende crisismiddelen en resterende middelen voor gemeentelijke schuldenbeleid ligt er op dit moment geen bestedingsplan. Aanvraag voor inzet van de middelen zal plaatsvinden op het moment dat er een financieel knelpunt gerelateerd aan inkomenszekerheid en werkzekerheid ontstaat.

Voor toekomstige investeringen in onderwijshuisvesting en andere maatschappelijke voorzieningen stellen we voor om een extra stelpost op te nemen van afgerond structureel € 1,1 miljoen. Hierdoor hebben we € 1,6 miljoen beschikbaar voor toekomstige investeringen. Voor het jaar 2027 kan een eerdere stelpost van € 520.000 vervallen. We hebben voor de jaren 2027-2028 grote investeringen gepland, zoals voor specialistische voorziening Speciaal onderwijs (€ 14 miljoen) en voor Voortgezet speciaal onderwijs (€ 14 miljoen). Ook voor de nieuwe wijk Amsteleind zijn onderwijsinvesteringen en een gymzaal geraamd (eerste fase € 4,5 miljoen) . Voor de jaren 2028 en 2029 voorzien we investeringen voor de Regenboog en Teugelaar. Voor ontmoeten voorzien we in 2028/2029 investeringen in De Nolder, de Binnenstad en Geffen, hiervoor ramen we een PM bedrag. Per saldo stijgen de investeringslasten hierdoor fors. Daarom moeten we een stelpost opnemen.

We stellen voor 2 fte aan extra formatie beschikbaar te stellen voor het team Geldzorgen vanaf 2025. Het gaat om 1 fte budgetcoaching en 1 fte Budget beheer-Oss. We betalen dit uit de structurele middelen die we van het Rijk in de meicirculaire 2024 hebben ontvangen voor betere dienstverlening op het gebied van armoede en schulden. Team Geldzorgen voert activiteiten uit gericht op het voorkomen of verminderen van schulden. Eén van die activiteiten is budgetcoaching en hiervoor is in 2023 een pilot gestart. Daarnaast voert team Geldzorgen ook de activiteit BB-Oss (budgetbeheer en budgetondersteuning Oss) uit. De ontwikkeling van budgetcoaching en BB-Oss heeft in 2024 om structureel 2 fte extra capaciteit gevraagd. Dit vanwege het toenemende aantal inwoners wat hier gebruik van maakt. De kosten hebben we gedekt uit het participatiebudget (en was onderdeel van de begroting van het nieuwe beleidskader armoede en schulden). In 2024 zien we wederom een stijging van het aantal trajecten, waardoor we de capaciteit vanaf 2025 willen uitbreiden.

We ontvangen in 2024 eenmalig € 152.000. Gemeenten kunnen financiële ondersteuning bieden aan huishoudens die als gevolg van de alleenverdienersproblematiek in 2023 en 2024 onder het bestaansminimum uitkomen. Gemeenten kunnen de gemiste huur- en zorgtoeslag compenseren vanuit de individuele bijzondere bijstand. We voeren deze regeling uit en voegen het bedrag toe aan onze budgetten.

We ontvangen circa € 200.000 extra voor participatie. We krijgen dit geld extra als compensatie van de afschaffing van het lage inkomensvoordeel (LIV) in de sociale werkvoorziening. Het lage inkomensvoordeel betreft een tegemoetkoming die werkgevers kunnen krijgen voor werknemers met een laag inkomen. Deze vervalt per 2025. We stellen voor om deze toe te voegen aan onze WSW middelen.

Gemeenten kunnen vanuit de bijzondere bijstand een aanvulling op de bijstand aan 21-minners geven als hun ouders niet bij kunnen springen. Dit word nu gedaan vanuit bijzondere bijstand maar dit wordt overgeheveld naar algemene bijstand (BUIG). We ontvangen daarom jaarlijks vanaf 2026 afgerond € 54.000 minder voor bijzondere bijstand. Dit komt voort uit het wetsvoorstel participatie in balans die ingaat per 1 januari 2026.