Programma 10. Financieel beleid

We verwachten een extra OZB-opbrengst van € 178.000 vanaf 2024 door uitbreiding van het aantal woningen (areaaluitbreidingen).

We hebben een incidenteel voordeel van € 1 miljoen door vertraging van projecten in 2024. Hierdoor vervallen rente en afschrijvingen vanwege projecten die nog niet afgerond zijn en daardoor een jaar opschuiven. Het voor deze projecten geraamde budget aan investeringskosten hebben we niet nodig in 2024. Meerjarig zien we ook begrotingseffecten door het verschuiven van investeringskredieten in de tijd. Dit geeft wisselende saldo's in 2025 tot en met 2027. Vanaf 2028 hebben we een jaarlijks voordeel van 230.000.

We verlagen de jaarlijkse onttrekking uit de reserves Afloop gaswinstuitkering Maaslandgas, Deposito BNG en de reserve (verbouwing) gemeentehuis met in totaal € 172.000 in 2028. In het verleden hebben we om specifieke redenen geld in deze reserves gestort om dit vervolgens verspreid over meerdere jaren in te zetten voor de reguliere begroting. We bouwen het bedrag af dat we jaarlijks inzetten voor de begroting.

In de meicirculaire 2024 hebben we extra middelen voor aanpak van geldzorgen ontvangen (jaarlijks circa € 0,2 miljoen). Van dit bedrag laten we jaarlijks circa 65.000 vrijvallen. Reden hiervoor is dat we vanuit de programmabegroting in 2024 al jaarlijks € 400.000 hebben vrijgemaakt voor de uitvoering van het beleidskader armoede en schulden.

We hebben hogere kosten voor de deelnemersbijdrage BSOB. Het gaat om incidenteel € 57.000 in 2024. Dit wordt veroorzaakt door extra kosten voor automatisering en hogere proceskostenvergoedingen, met name door procedures via No Cure No Pay bureas.

We hebben een voordeel van jaarlijks € 650.000 door een hogere doorbelasting van kosten aan afval, riolering en het grondebedrijf. Deze hogere doorbelasting komt met name door loon- en prijsontwikkeling en door hogere personele kosten binnen de afvalinzameling. Deze hogere kosten worden opgevangen binnen de tarieven van afval en riolering en binnen het grondbedrijf.

We laten incidenteel een bedrag van € 430.000 eenmalig vrijvallen uit de stelpost loon- en prijscompensatie in 2024. In de begroting hadden we in totaal een bedrag opgenomen van circa € 10,6 miljoen voor reguliere loon- en prijsstijging binnen de totale begroting. Door een kritische beoordeling houden we dit bedrag over.

We verwachten hogere rentekosten oplopend tot € 1,7 miljoen voor diverse investeringen, zoals maatschappelijke voorzieningen, onderwijs, openbare ruimte etc. De totale financieringsbehoefte voor de komende jaren (inclusief Lievekamp en Golfbad) bedraagt in totaal circa € 280 miljoen. De hogere rentekosten van het Golfbad en de Lievekamp hebben we apart opgenomen in deze begroting. Op dit moment gaan we uit van een financieringsrente van 3,3%. Hoe dit percentage zich gaat ontwikkelen richting de toekomst is niet te voorspellen. Maar heeft grote impact op de begroting.

Voor het jaar 2025 kiezen we voor een totale OZB verhoging van 13,3%, bestaande uit een verwachte inflatie 2025 (3,3%) en een extra verhoging van 10%. Dit betekent per saldo een hogere belastingopbrengst van jaarlijks € 3,3 miljoen (€ 0,8 miljoen regulier en € 2,5 miljoen extra). De extra OZB verhoging is noodzakelijk om vast te kunnen houden aan onze ambities. Ondanks de stijgende rentekosten en daarmee hogere exploitatiekosten voor de nieuwe Lievekamp en het Golfbad kiezen we voor kwaliteit. We willen hieraan geen concessies doen. Om het betaalbaar te houden is een extra OZB verhoging noodzakelijk.

De algemene uitkering stijgt in alle jaren. In 2024 € 1 miljoen extra en dit loopt op tot € 3,5 miljoen in 2028. Wanneer we hiervan de noodzakelijke afzonderingen afhalen ontstaat er in 2024 een voordeel van € 0,8 miljoen. Het structureel effect (laatste jaar) van de circulaire is € 1,1 miljoen nadelig. Dit komt vooral door aanpassing van diverse maatstaven en hoeveelheden in de algemene uitkering.

In de Voorjaarsnota 2024 is toegelicht dat het Rijk en gemeenten werken aan de beheersbaarheid van de uitgaven van gemeenten en de wettelijke zorgtaken Wmo. De verwachting is dat in de toekomst (een nader te bepalen deel van de Wmo niet langer via de algemene uitkering van het gemeentefonds gaat, maar via een aparte financiering). Vooruitlopend op de gekozen bekostigingsvorm wordt onderzoek gedaan naar een passende geobjectiveerde indexering, die ook rekening houdt met kostenontwikkeling en demografie/vergrijzing. Het Rijk heeft in de Voorjaarsnota alvast een reservering opgenomen voor een aanvullende indexering voor demografie bovenop de bbp-systematiek. Vanaf 2026 is een reservering opgenomen van € 75 miljoen oplopend tot € 300 miljoen in 2029. Het streven is dat er met ingang van 2026 nadere afspraken zijn. In de septembercirculaire 2024 is deze reservering verwerkt, wat een voordeel betekent van € 0,4 miljoen in 2026 oplopend tot € 1,2 miljoen in 2028. We reserveren deze extra middelen voor toekomstige demografische kostenstijgingen binnen het programma 10. Financiën en kennen het toe wanneer het noodzakelijk blijkt.

We ontvangen voor de jaren 2025 en 2026 € 279.000 voor openbare bibliotheken. Voor de zorgplicht ten aanzien van de openbare bibliotheek ontvangen we een structurele bijdrage via het gemeentefonds. Voor de jaren 2025 en 2026 ontvangen de gemeenten een decentralisatie-uitkering, om zich op de periode van de zorgplicht te kunnen voorbereiden. We reserveren dit bedrag op dit moment. Wanneer het wettelijke kader van de zorgplicht exact bekend is, analyseren we of we deze middelen wel of niet nodig hebben om aan de zorgplicht te voldoen. Dit gezien het feit dat we al fors gaan investeren in bibliotheekvoorziening in onze stad.

We ontvangen jaarlijks € 17.000 voor extra taken op het gebied van wet op de lijkbezorging. Ook ontvangen we jaarlijks € 27.000 voor gestegen kosten kindervang sociaal medische indicatie. Voor beide posten geldt dat we volgend jaar kritisch kijken welke budgetten noodzakelijk zijn voordat deze definitief worden toegekend. We stellen voor om dit bedrag apart te zetten binnen het programma 10. Financiën en pas beschikbaar te stellen wanneer er een uitgewerkt voorstel ligt.